Αναγνώριση και θεραπεία μιας μυκητίασης του δέρματος ή δερματικής μυκητίασης
Οι δερματικές μυκητιάσεις είναι μυκητιασικές λοιμώξεις που προκαλούνται από μικροσκοπικούς μύκητες.
Μπορούν να επηρεάσουν διάφορα μέρη του σώματος, όπως τον κορμό, το τριχωτό της κεφαλής, τους βλεννογόνους ή ευρύτερα το πόδι ή το νύχι. Η Candida, τα δερματόφυτα και η Malassezia είναι οι μύκητες που εμπλέκονται στις δερματικές μυκητιασικές λοιμώξεις: η αναγνώριση των συμπτωμάτων, των αιτιών και των αγωγών αποτελεί το πρώτο βήμα προς την θεραπεία.
Οι διάφοροι τύποι δερματικών μυκητιάσεων: δερματοφυτίαση και ποικιλόχρους πιτυρίαση (pityriasis versicolor).
Οι μυκητιάσεις από δερματόφυτα αποτελούνται από μικροσκοπικούς μύκητες που μπορούν να προκαλέσουν λοιμώξεις του δέρματος σε ανθρώπους και ζώα. Οι δερματικές μυκητιάσεις που προκαλούνται από δερματόφυτα εμφανίζονται σε διάφορες μορφές, όπως η τριχοφυτία (μυκητίαση του τριχωτού της κεφαλής και των τριχών), η μυκητίαση στα νύχια και το «πόδι του αθλητή». Γενικότερα, μεταδίδονται μέσω άμεσης επαφής με ένα μολυσμένο άτομο ή ζώο, ή με αυτολοίμωξη από μολυσματική εστία, συχνά στα πόδια.
Οι πληγές που προκαλούνται από τα δερματόφυτα είναι συνήθως στρογγυλές, καλά οριοθετημένες και έχουν κόκκινο, λεπτό, φολιδωτό χείλος. Οι προσβεβλημένες περιοχές μπορεί να περιέχουν φουσκάλες ή φλύκταινες. Συχνά αυτές οι πληγές εκτείνονται περιφερειακά αφήνοντας μια κεντρική περιοχή επούλωσης. Ο κνησμός μπορεί να είναι ενοχλητικά πολύ έντονος.
Η Malassezia, από την άλλη πλευρά, είναι ένας μύκητας υπεύθυνος για την ποικιλόχρους πιτυρίαση (ή Tinea Versicolor), μια κοινή δερματική λοίμωξη. Αυτός ο μύκητας, που βρίσκεται φυσικά στο δέρμα των περισσότερων ανθρώπων, μπορεί να αναπτυχθεί υπερβολικά και να προκαλέσει δυσάρεστα συμπτώματα σε συγκεκριμένες περιοχές όπως ο κορμός, ο λαιμός και τα χέρια, μερικές φορές και στο κεφάλι ή στο πρόσωπο.
Πιο συχνή στους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες, η ποικιλόχρους πιτυρίαση (pityriasis versicolor) είναι συχνά το αποτέλεσμα υψηλής ζέστης και υγρασίας. Τα συμπτώματα αυτής της δερματικής λοίμωξης περιλαμβάνουν την εμφάνιση λευκών ή καφέ κηλίδων στο δέρμα, κνησμό, υπολείμματα του δέρματος και ερυθρότητα. Αυτές οι κηλίδες είναι συνήθως καλά καθορισμένες και μπορούν να καλύψουν μια μεγάλη περιοχή του σώματος.
Σημειώστε ότι οι κηλίδες γενικά γίνονται λευκές στο δέρμα με χρωματισμό από τον ήλιο (εξ ου και ο όρος ποικιλόχρους [versicolor] για να χαρακτηριστεί αυτή η μυκητίαση του δέρματος και του ήλιου). Η ποικιλόχρους πιτυρίαση (pityriasis versicolor) δεν είναι μεταδοτική και δεν προκαλεί φαγούρα.
Τέλος, η Candida albicans είναι ένας ζυμομύκητας που μπορεί να προκαλέσει δερματικές μολύνσεις στις πτυχές του δέρματος, γνωστή και ως εξάνθημα Intertrigo. Αυτή η δερματική μυκητίαση είναι συχνά το αποτέλεσμα της υπερβολικής θερμότητας και υγρασίας στις πτυχές του δέρματος, δημιουργώντας ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη του ζυμομύκητα.
Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν ερυθρότητα, κνησμό και πόνο, καθώς και σχηματισμό σκασιμάτων και εφελκίδων.
Πώς παθαίνουμε δερματική μυκητίαση;
Ακολουθούν οι πιθανές αιτίες των δερματικών μυκητιάσεων που αναφέρθηκαν:
● Για μυκητιάσεις από δερματόφυτα, σε άμεση επαφή με μολυσμένο άτομο ή ζώο. Η ποικιλόχρους πιτυρίαση (pityriasis versicolor) και η Candida δεν θεωρούνται μολυσματικές νόσοι.
● Επαφή με μολυσμένες επιφάνειες (όπως δάπεδα ή ντους) μόνο για δερματοφυτίαση.
● Υπερβολική εφίδρωση, η οποία δημιουργεί ένα ζεστό και υγρό περιβάλλον που ευνοεί την ανάπτυξη μυκήτων
● Ανοσοανεπάρκεια, όπως από HIV ή από λήψη ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων
● Ορισμένες υποκείμενες ασθένειες όπως ο διαβήτης, η παχυσαρκία ή οι αγγειακές νόσοι
● Τραύματα στο δέρμα (όπως τσιμπήματα εντόμων) που δημιουργούν ανοίγματα για μύκητες
● Η χρήση στενών ρούχων ή κλειστών παπουτσιών που εμποδίζουν το δέρμα να αναπνεύσει και δημιουργούν ένα περιβάλλον που ευνοεί τον πολλαπλασιασμό των μυκήτων
● Έλλειψη προσωπικής υγιεινής, συμπεριλαμβανομένου του ανεπαρκούς καθαρισμού του δέρματος.
Χρόνος θεραπείας της δερματικής μυκητίασης
Η διάρκεια των δερματικών μυκητιάσεων ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο της λοίμωξης, την προσβεβλημένη περιοχή και τη γενική υγεία του μολυσμένου ατόμου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι δερματικές λοιμώξεις μπορεί να υποχωρήσουν από μόνες τους, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις απαιτείται θεραπεία για την εξάλειψη της λοίμωξης.
Είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν/μια γιατρό εάν η λοίμωξη δεν υποχωρήσει έπειτα από μερικές εβδομάδες αγωγής στο σπίτι.
Αγωγή για τη δερματική μυκητίαση
Τοπικές θεραπείες όπως οι αντιμυκητιασικές κρέμες χρησιμοποιούνται συχνά για ήπιες λοιμώξεις, ενώ για πιο σοβαρές δερματικές λοιμώξεις μπορεί να απαιτούνται από του στόματος αντιμυκητιασικά φάρμακα. Τα προϊόντα υγιεινής όπως τα απαλά cleansing gel για επιδερμίδες που έχουν τάση για μυκητιάσεις είναι χρήσιμα σε περίπτωση εμφάνισης λοιμώξεων, καθώς και για προστασία από υποτροπές.
Να θυμάστε πάντα να συμβουλεύεστε τον δερματολόγο ή τον φαρμακοποιό σας για να γίνει διάγνωση και να καθοριστεί η καταλληλότερη αγωγή για κάθε τύπο λοίμωξης.
Πηγές:
● Assurance Maladie, Reconnaître une mycose cutanée, 2021.
● Le Manuel MSD, Présentation des infections mycosiques de la peau, 2021.